Şahin Efendi, babasının vefat etmesi üzerine köyde çobanlık
yapmaktadır. Annesi için geçimini sağlarken, aynı zamanda eğitimine devam
etmektedir. Ancak gördüğü eğitim bazı yönleriyle onu sorgulamaya
yönlendirmektedir. Zamanla, medrese hocaları ve öğrencilerinin dini kullanarak
kendi çıkarlarını elde etme amacını fark etmektedir. Tüm bu şüpheleriyle başa
çıkamadığında, medreseyi bitirmeden ayrılır. Sonrasında Darülmuallimun'a girer
ve mektep öğretmeni olarak mezun olur. Şahin Efendi'nin ilk tayin yeri Ege Bölgesi'ndeki
geri kalmış bir kasaba olan Sarıova'dır. Bu kasaba, çocukların yeşil sarıklar
takmasıyla, bağnaz ve cahil bir yaşam sürdükleri bilgisiyle anlatılmaktadır.
Şahin Efendi, kasabaya geldiğinde burayı daha önceden duyduğunu fark eder.
Evler, diğer binalar ve her şey harabe halindedir. İlk akşamında köylülerin
yemeğine katılır ve burada köyde sözü geçen birçok hoca ve muallimle tanışır.
Emir Dede'nin mektebin başmuallimi olduğu anlatılır. Bazı hocalar Şahin
Efendi'yi pek hoş karşılamazlar ve o da burada zor günler geçireceğini anlar.
Şahin Efendi, diğerlerinin aksine Emir Dede Mektebi'nin eski binasının yıkılıp
yeni bir bina yapılması gerektiğine inanır. Ancak köy halkı buna karşı
çıkmaktadır. Şahin Efendi'nin tepkiler nedeniyle mektebin yıkım işlerini
ertelemesi gerekir. Rasim ve Deli Necip ile arkadaşlık kurduktan sonra onların
desteğini alarak tekrar harekete geçer. Şahin Efendi, hafız olması planlanan
bir çocuğun davetine katılır. Çocuğun çok hasta olduğunu görür ve hemen
hastaneye götürülmesini ister. Ancak cinci hocalar buna engel olur ve çocuk
hayatını kaybeder. Çocuğun annesi, çocuğun mektepten alınıp hafız yapılması
için zorlandığını ve bu yüzden öldüğünü dile getirir. Bir Mayıs gününde
Yunanlılar kasabaya saldırır, bu olay beklenen bir durumdur. Bazı aileler
kasabayı terk ederken, Şahin Efendi, Deli Necip ve Rasim kasabada kalmaya ve
direnmeye karar verirler. Önce Rasim, daha sonra mühendis Deli Necip ölür. Tam
bu sırada Şahin Efendi acil bir şekilde karakola çağrılır. Yunanlılar
tarafından Müslümanları inandırabilecek biri olarak tanıtılır ve kasabalılarına
güvence vermesi istenir. Bir süre düşündükten sonra halka yardımcı
olabileceğini düşünerek teklifi kabul eder. Kasaba sonunda düşman işgalinden
kurtulur. Şahin Efendi kasabayı terk eder ve yeni bir hayat kurmak için başka
yerlere gider. On yıl sonra geri döndüğünde kasabanın büyük ölçüde değiştiğini
görür. Kendi yaptığı Emir Dede Mektebi'ni ziyaret eder, ancak burada kendisine
düşmanca davranılır ve hain ilan edilir.